 |
| Ramadan Musliu 1954 - 2020 |
Lule nga kopshti i poetit Ramadan Musliu
Digjen trungjet
e qershisë
me gjysmë në flakë
në vatrën e mbuluar me blozë
Gaca
prej kristali
vezullon
në xham
Drita u shtri me përtesë
në të katër anët e horizontit
mbuluar me
flakën e purpurit
të kujtimeve
Në shuplakë e mbyll
atë gacë të fshehur
derisa të mos lëshojë
tym
lëkura
e të na bëjë të japim shpirt
duke qeshur me zë
VETEM NJË ARSYE
Çast e vetimtar
kur puthiten akrepat
kur dy kokat në shkabë
bëhen bashkë
kur vetëtin drita e syve
Durimi është fitore
kur e kalon kufirin e humbjes
të vënë me vija gjyku
Vjen si çast kur nuk e pret
hy nëpër vrimen e çelësit
nëpër të çarat e murit
dhe nëpër spiralen
që ndan dy hemisferat e trurit
Vjen duke mbyllur çdo
hapsirë boshe
në kujtime
kur duhet ngritur
nga shtrati me baltë
si Gjergj Elez Alia
FTOHTËSIA E GJËRAVE
Nga retë e tymit
fusha është zverdhur
dhe pemët shkundën gjethet
nëpër dysheme
Pema e vitit të ri
zgjat degët me hala
deri të retë e tymit
mbi kokë
Kopshti i Edenit në perde
ka ndërruar pemët
sa duket si një lulishte
plastike
në vitrinë
Dritarja e dhoës përlotet
me vesë të ftohtë
nga malli për verën e qyqes
Hajde më bëhu gati
për stinën e gjumit të madh
që po troket pa ndalë
në portën e hapur
DUART
Si dy degë me copa akulli
ranë nga trungu
në dyshemenë e mbuluar me gjethe
durt e këputura
në mes. Një dhembje që s’pushon
përdridhet si spirale
nëpër asht
Të therurat nga palca
përzihen me të kuqtë e gjakut
që është ngrirë mbi gjethe
Vetëm gishti i vogël lëviz
si kokë e këputur zogu
tek përpëlitet nëpër baltë
Një gjilpërë e akullt rri pezull
mbi bebzën e shuar
kur dielli ka marrë trajtën e një amebe:
ndahet në një mijë qeliza të vdekura
për një sekondë
Ato ende mbledhin gjethet e ankthit
nëpër dyshemenë
e shtruar me pllakëza gjaku
diku
në një cep të një ëndrre
GISHTAT
Nëpër baltë
të verbuara kërkojnë
thonjtë e rënë
ato kokërrza të verdha
misri
që kanë lëshuar
rrënjët në gjak
fëshfërrijnë gjethet
e verdha nëpër ara
Frutat janë vjelë
para se të mugullonin
fara. Ata zogj të verbër
s'e dallojnë se s'e dallojnë
verdhësinë e thonjve
që kanë mbirë
nëpër mur. Rrënjët
Shtrirë janë thellë
në mish ku thithin
lagështi
nga kafka
e ndriçuar nga dielli
i pashuar i syrit
I harruam të vjelat
tashti vetëm në ëndërr
mund të mbjellim
atë që kemi korrur në jetë
NGROHTËSIA E GJËRAVE
Nga avulli i frymës në xham
peisazhet e perdeve kanë marrë
ngjyrën e fushës në varr
Ja një radh plepash
buzë rrugës renditur si mburojë
rreth mullarit pa çati
kurse matanë plepave
zvarritet kodra e argjendtë
duke pirë ujë në lumin jeshil
që rrjedh tatëpjetë kujtesës
Në taketuke rrinë fjetur
ngjyrat e hirit dhe psherëtimat
e një goje të përgjumur
mbi tryezë
Ca flutura të kuqe gjak vërtiten
rreth llambës gjigande
që duket si një diell
i varur në mes të dhomës
me një fjango të zezë në bisht
Dikush tha:
mblidh çaklat e ik
sa nuk të çeli lulja
në ballë
e nuk foli shtatorja prej fildishi
mbi komodinë
GJENDJE NEUTRALE
Lufta ime e fundit me veten time mbaroi
Me pat. Zbrita shkallëve në bodrum
ku më kish zënë gjumi. Çelësin e pata përbi
dhe s’pata më si të dal. Duart
i harrova në bedene mbështetur
për heshte tek vigjëloja retë e pluhurit
të kalorësisë që kurrë nuk do të arrijë.
Edhe në ëndërr më dhemb në shpirt
teksa ai nëpër vrimën e çelësit përvidhet
në astral. Një gjilpërë e harruar
më ther në palcë dhe askush s’ më dëgjon.
Vetëm jehona e klithjes shndërrohet në spirale
dhe më mbështillet nëpër asht.
Një dritë jeshile vjen nga syri im
në abazhur. Nëpër fushën e ballit hingëllojnë
kuajt duke u tërhequr zvarrë
nëpër orenditë e pluhurosura
teksa koha grindet me rrudhat
në trurin e lodhur për haloret e flokëve
të mi. Anash shkëmbinjtë e shpellës
me stalagmite me therin në zemër. Euridika
qanë për këngën e mbetur përgjysmë. I mbyllur mbeta
në ëndërr dhe nuk mund të zbres në pus
çelësin e humbur për ta gjetur
në një guaskë.
AKTI ABSURD
Dëgjoja në radio
lajmet mbi kohën e turbulltë
dhe zërat që fikeshin qetësisht
nga butoni nën gishtërinj
Doja të dilja nga realiteti paralel
nga ajo membranë e hollë
e gjërave pa formë
doja të dilja nga lëkura
me një të mbyllur të syve
Nuk e dua më rolin kryesor
ne këtë skenë pa dërrasat
që përbëjnë jetën
nuk dua më ta luaj Hamletin
në Danimarkën time të vockël 4 x 4
Zvarrë dola nga dhoma
duke lënë
një copë absurdi teatror
të derdhur kudo nëpër dërrasa
Më mirë është të mos jesh
se i ndarë në dysh
me atë membranë të hollë
mes sendeve
dhe fjalëve .
GOZHDA E NDRYSHKUR
Në një gozhdë të ndryshkur
varur është portreti i heroit
në gravurë
Në sfondin gri
duket një vend
nga vijnë luftëtarët e rralluar
prej betejave
të pashënuara
në histori
Aty më nuk kris pushk’ e vjetër
as teret barot’ i lagur
as mburojat
hiqen më
nga ku janë varur në mur
Edhe gishti
në qark i pushkës së vjeter
i ngrirë
ka mbetur
në atë kornizë
Në këtë gravurë
çdo burrë
me bërryla
hyn në histori
e çdo grua
qëndisë
flamurin me shkabën
pa krahë
derisa një ditë
të lakohet
ajo gozhdë e ngulur
në murin e vajit
PORTRET ME NGJYRA TË ZEZA
Nata rrëshqet
nëpër fytyrën tënde
nga terri
nuk shihet loti
as mimika
as hëna e fshehur në bebëz
Sytë e mi
tretur janë në boshësi
dhe nuk e shohin buzëqeshjen tënde
që po fundoset
në dy vrimat e faqeve
Re të zeza ranë mbi qiellin tënd
errësuan
horizontin
nga shtrihen pyejet e pashkelura
deri te ajo flakë e fshehur në zemer
ZEMRA E GJËRAVE
Vendi ku shpërthen shpirti
ka formë eliptike
në një thjerrëz
prej nga pikon kristali
dhe drita astrale
aty është pika
ku drita kalon në akull
Gjërat materiale
nëpër vrimën e zezë në bebëz
treten në pafundësi
nga fuqia e ëmbël e gravitacionit
Dhe qenia ime
nëpër një gjandër të padukshme
bie e lirë në zemrën e gjërave
KOMETA E HALEJIT
Fluturoi kometa e Halejit
fluturoi e shkreta
duke lënë bishtin plot pluhur
në qiellin e vizatuar në letër
Nuk e di në cilën koordinatë
u rrëzua hija e saj
se u përplas te këmbët e mia
që ngarendin nëpër vite
Edhe sot e tërheq këmbën zvarrë
nëpër oborrin mbushur me gropa
mbase e tërheq fatin
me shtatëqind dreqën përmbrapa
Po erdhi edhe një herë
do ta kap për bishti
e ta tërheq zvarrë
si Rexha kalin e vet
para se të hyjë në gjerdek
Shih si po më rreh zemra nga gëzimi
si uzengjia në timpanin e veshit
kur ora e mësimit të edukatës
merr fund
ANDRRA E JETËS
Me një krahër me brymë
kaloi tinëzisht vjeshta
nëpër flokët e mi: fijet e argjendta
ndahen në dysh mbi vetulla
dhe vazhdojnë krela-krela
rritjen në bronz
Dhe prapë dritë neoni
përzier me borë
ndriçon ballin tim
me shiritat magjikë të moshës. Lëng
vetëtimash
pikon nga damari i fshehur i dritës
në strall. Ndërsa netëve të vona
nën ndriçimin e ftohtë
zgjohet në kafaz
dhe zë e këndon bilbili
për retë e bardha në qiell tek pikojnë
currila kristali
për gjethet e verdha të vjeshtës
që dridhen në erë nga frika e moshës
O imagjinatë që trillon në errësirë
peizazhe të gdhendura në metal
porta të hapura të parajsës
bunacën e detit në pëlhurë. Derisa të fryjë
era mbi xham dhe t’i fshijë
të gjitha mbetjet
nga andrra e madhe e jetës
PSHERËTIMA
Sa çel e mshel sytë u ngjit mbi çati
nëpër ato shkallë të thyera të moshës
për ta ndrequr tjegullën
prej nga pikon shiu
Një gëzim i papërshkrueshëm
lëkund gjandrat nga vendi
sa telat nga vjen drita jeshile
u këputën
Ato re të zeza, ai peizazh gri
ajo ëndërr e përhimtë e fëmijënisë
filluan të zbardhen nga psherëtima
NË ASHENSOR
Posa hyra në ashensor
iku rryma. Në terr të zihet fryma
sa s’ta merr mendja kurrë
sa të duket vetja si pupla
si të ishe hije në purgator
Përjashta dikush flet
për mushkonjat që po vijnë nga plehrat
se gjithçka është bërë pleh
edhe jeta
edhe vdekja
ndjenjat dhe fantazia
se vetëm njeriu vazhdon të qëndrojë
në degën e vet të tharë
dhe prapë të hedhë gurin nga lart
dhe ta fshehë dorën
Optimizmi më jep sinjal se po soset
se sa pak jam i përgatitur për jetë
se një dreq hije
fshehur është në mushkëri
e se prej atje kërcënon
se do të më hedhë në humnerë
Dhe përnjëherë nëpër flegrat e hundës
një vrushkull ajri më thotë
se erdhi rryma
se drita e optimizmit u ngjall
nga drita e ndezur e llambës
dhe tani plot gëzim mund të ngjitem
përpjetë
deri në dhomën time nën çati
NATYRË E VDEKUR
Shtrirë gjerë e gjatë në pëlhurën
e stolisur me pak borë
me një trëndafil të bardhë në mjedis
e me ca gjethe mbi vendet e turpshme
në dërrasë të kalbur
bënte pozë nudo për pikturë
Hija e natyrës së vdekur në fytyrë
me ca njolla gjaku në mollëza
e një fletë hardhie mbi tavolinë
dhe një dritë llambe
në vend të dritës së qirit
U zgjova nga hovi krijues
dhe bërtita në kupë të qiellës
çdo gjë është abstrakte
derisa zemra i rreh
pa pushuar në pëlhurë
Currilat e dushit të ftohtë
rridhnin nga çatia në dhomë
e syri plot lakmi
shikonte
mollën në frigorifer
USHQIM I THATË
Shtron gazetën mbi tryezë
e vë ushqimin mbi të
dhe duke lexuar
përtyp mbeturinat
e ditës së djeshme
Ke vendosur të mbash dietë
të vësh një kufi
mes ashtit dhe mishit
mes gjërave që treten në ujë
dhe atyre në acid
Oh jetë e ëmbla jetë
do ta zhveshësh vetveten
siç zhvishet misri në vjeshtë
nga e kaluara e tij prej uji
Kështu i hollë nga mendja
hap pas hapi i afrohesh
parajsës që lulëzon mbi këtë tokë
që e kemi para syve
e s’e shohim
E mbështjell gazetën
mbeturinat i fut në qese plastmasi
bashkë me fotot e të vdekurve
që rrëshqasin nga letra
se kafshata e fundit
u ka mbetur në fyt
SEZON GJAHU
Sa është këtu
sa fshihet në atë kaçubë akulli
lepuri
që ikur ka nga barku
Tani të gjithë jemi trima
të paepur në atë pyll të lulëzuar
të trëndafilave të egër
rrethuar nga telat me gjemba
Këndojmë duke ecur
mes shkurreve të dendura
të kopshtit
fishkëllejmë në kupë të qiellit
kur ecim përmidis kaçubave
Po unë kam frikë ende
dhe natën vetëm me hijen time
dal në kopsht për gjah
Të tjerët nëpër festa
le të shtien me armë
në kokën e tyre
le të pshurren në shtrat
e le ta bëjnë në brekë
në pikë të ditës
kush është trim
se njeriu në jetë
dy herë bëhet fëmijë
FATI I KEQ
Duke pritur në radhë
dikush për gazetë
tjetri për letër tualeti
u bëmë edhe vetë
për t’u hedhur në plehra
Befas fotografia jote rrëshqiti
nga faqja e parë e gazetës
dhe u derdh mbi tavolinë
Këmbadoras dole nga lëkura
dhe hyre në radhën e gjatë
të atyre që presin
para banjos publike
Pahetueshëm edhe fati
na iku nga dora dhe rrëshqiti
nëpër tubat e pistë të kanalizimit
Po munde dil nga lëkura
siç dole nga gazeta
dhe përqafo me radhë
fotografitë tuaja të varura
në shtyllat e betonit buzë rruge
KËNGË BURRI
Vetëm me mendje është këtu
se njërën këmbë e ka në varr
e tjetrën në hijen e rrapit
I ndjekur si ujku nga uria
bredh nëpër fushat
e pamata të imagjinatës
dhe nuk gjen strehë
as në tokë as në qiell
për ta shtrirë shtatin
për vetëm një minutë pushim
Shëtitja nëpër oborrin me gjelbërim
i erdhi në majë të hundës
se tani ia zë frymën edhe oksigjeni
që vjen nga tubat
e një bombole prej çeliku
Ata i qepin lëkurën
derisa ai vetë qep
ëndrrat e bëra copë-copë
nga gërshërët e nostalgjisë
për barkun e nënës
Historia e shkruar pa gabime
me të gjitha faktet
me arsye gjaku
i rri varur te këmbët
Shpesh fishkëllen nën hundë
duket se e këndon
një histori të vjetër
saqë dikush tha lëre të këndojë
se vaji i burrit është kënga
I LIDHUR ME KËRTHIZË
Kruspull i mbledhur
këmbë e duar bashkë
fshihet në barkun e nënës
nga inercioni
Duhet dalë jashtë
duhet shtyer në jetën
e paperspektivë historisë
dhe të shohë
se ç’ e ardhme
të ka zënë pritën
në rrugë
Qaj po deshe
bërtit në kupë të qiellës
gërvish tokë e qiell
vetëm mund t’i lidhësh
edhe më keq
këmbët e tua me kërthizë
Njerëzit jane si kafshët
për dioptrinë tënde
të pamësuar me këtë dritë
rrinë në këmbët e prapme
sa për të mbërri
frutat e natyrës në pemë
Fillo që tani
ta lëpish ashtin tënd
dhe shikoje herë pas here
hënën e plotë në qiell
tinzisht
dhe mos bëj zë
STAZHI I PUNËS
Edhe kjo ditë
me mot të lig që iku
regjistrohet në stazhin e punës
në librezën e zverdhur
nga ngjyra e dedhur e viteve
Po ka vite e vite
që mua më dhembin eshtrat
se dikush ka hyrë në palcë
dhe i strukur shkruan
dramën e vet
në pëlhurëne e mushkërive të mia
Në rini
i kuq nga shëndeti
s’ka nevojë të mendosh fare
sepse dikush
gjithmonë mendon për ty
dhe për të ardhmen tënde
të ndritshme
Ai nga brenda sikur bën me dije
se kur pushon rrita
s’ka më të ardhme
prandaj grabit
në shportën plot
të ditës së sotme
atë që që mund të ketë tepruar
nga dreka
Në pauzë pune
del për të pirë një gotë çaj
se me rregulloren e punës parashihet
kur ke punë me palë
duhet qenë i kthjellët
përballë vetëvetes
Pra nisu vetë për bar natyre
për pak vaj peshku
për një kafshatë bukë
nëse do të arrish
brenda orarit të punës
në maje të majes
së asaj kodre
para se të të rrëshqasë
dheu nën këmbë
SEZONË GJAHU
Sa është këtu
sa fshihet në atë kaçubë akulli
lepuri
që ikur ka nga barku
Tani të gjithë jemi trima
të paepur
në atë pyll të lulëzuar
të trëndafilave të egër
të rrethuar nga telat me gjemba
Këndojmë duke ecur
mes shkurrave të dendura
të kopshtit
fishkëllojmë në kupë të qiellit
kur ecim
përmidis kaçubave
Po unë kam frikë ende
dhe natën
vetëm me hijen time
dal në kopsht për gjah
Të tjerët nëpër festa
le të shtiejnë me armë
në kokën e tyre
le të pëshurrën në shtrat
e le ta bëjnë në brekë
në pikë të ditës
kush është trim
se njeriu në jetë
dy herë bëhet fëmijë
RRUGË E SHKURTËR
Në rrudha të ballit
të është shënuar humbja
hapi i bretkocës në jetë
Edhe pse çelësin
e mban në derë
derën e kë të mbyllur
nga brenda
Në udhëkryq
ngjyra jeshile në semafor
kur ndizet
ti kthehesh prapa
duke kërkuar
rrugën më të shkurtër
në jetë
Po gurin
e gjuan nga prapa
se mos o Zot
mund të na qëllosh
mu në lule të ballit
BARDH E ZI
Na buzëqesh nga ekrani
na përshëndet
me dorën në zemër
me pjesën e brendshme të syrit
fotografon pamjen tonë
sipas teknikës bardh e zi
Për të kremtë
rri gju më gju me ne
dhe ngre dolli
për gjithë ata që s’ janë më
në mesin tonë
Të etur
na kalon
matanë lumit
Na prin në labirinth
dhe na merr për dore
kur shkojmë kryelart
nga humnera
PARALAJMËRIMI I DIMRIT
Kam frikë nga dimri
nga mumiet e ngrira të borës
që dalin natën
nga hijet e pemëve
nëpër rrugë. Një hap larg është vjeshta
nga hija e trashë e arrës
që shtrihet përtacenën gjethet e kalbura të kopshtit
që i mbulon fshehtësitë nën lëkurë
Mbase rrëkeja e parë e shiut
mnund ta shpërlajë atë gjurmë të thembrave
që shkon deri
deri te kanalin
buzë rruge
Ku e derdh kohën time të lirë. Diçka si acid
më është derdhur në gjuhë
dhe s’ më lë të më zërë gjumi
e t’i harroj
të gjithë rrathët e pagërvishura
në trungun tim të moshës
VJESHTË E VONË
Si një petk i vjetruar plot arna
rri e varur vjeshta
në gozhdën e ndryshkur të stinës
E tund era
netëve me hënë
fëshfërin si celofan
me të cilin mbështjellë e kam
një medalon të harruar
Statujës metalike mbi komodinë
ia numron vitet
që mosha ia gdhendi
në boshtin e saj pa unaza
Këmishën varur ma ka
në akrepat e orës
që trupin tim e kërkon
nën hijen e zverdhur të lisit
Dhe pas pak nga ora
do të dalë qyqja të këndojë
këngën e ushtarit të vjetër
që fitorët gdhendur i ka
në dorëzën e fildishtë të shpatës
METAMORFOZAT E VJESHTËS
Me gishtërinjtë prej kristali
dielli gdhend fytyrën e vet
në gjethet plastike të hardhisë.Fryma ime
ngjitet trungut
kah palca
për ta thithë rrëshirën e kësaj dite vjeshte
Ai lëng i ardhur në tetrapak
mbështjellë me cipë alumini
që ruan ujin të mos thartohet
nga fryma e borës
Frutat po piqen
dhe avulli me përtaci është shtrirë
nëpër gjithë sipërfaqen e sheshit
Thell në ne
si në një shporet të ndryshkur
nën dritën e llambës elektrike
zbardhet drama e ndërrimit natyral
të gjendjeve agregate të ajrit
Energjia e fshehur në asht
zgjohet dhe lëviz
zingjirin e ndryshkur
të metabolizmit
Ja tani po fillon me shumë lëngje
fotosinteza
në gjethin prej plastike
dhe ngjyra jonë
ndërron: kuq e zi
vetëm kuq e zi, vëlla
në gjethin që mbulon
pjesët e padiellosura të trupit
